Zboża, rośliny zbożowe

Zboża, rośliny zbożowe, to grupa roślin uprawnych z rodziny wiechlinowatych. Ich owoce, o wysokiej zawartości skrobi, są wykorzystywane do celów konsumpcyjnych, pastewnych i przemysłowych. Najpopularniejszymi produktami przerobu zbóż są mąki, kasze, oleje i syropy. Zboża są podstawowym surowcem w wielu gałęziach przemysłu takich jak: młynarstwo, piwowarstwo, gorzelnictwo, farmaceutyka.

Zboże Produkcja na świecie
kukurydza
ryż
pszenica
jęczmień
sorgo
proso
owies
żyto
pszenżyto
pszenica orkisz
ryż dziki
miłka abisyńska

Ponadto niektórzy zaliczają tu rośliny z innych rodzin nazywane umownie zbożami rzekomymi, np:
gryka zwyczajna
szarłat ogrodowy
szarłat wyniosły
komosa białołodygowa
komosa ryżowa
kotewka orzech wodny

Ze względu na sposób uprawy zboża można podzielić na:
jare
ozime

Rośliny ozime

Rośliny ozime, oziminy to uprawne rośliny jednoroczne, które do przejścia całego cyklu rozwojowego potrzebują okresu niskich temperatur, występujących zimą. Wysiane wiosną nie wytwarzają pąków kwiatowych i nie owocują. Owoce dają za to w maju i sierpniu, czasem w grudniu. Mogą rozwijać się korzystając z wody po stopionym śniegu, dzięki czemu uzyskiwane są większe plony.

Oziminy wysiewane jesienią, rozpoczynają wegetację przed zimą. Zimują pod pokrywą śnieżną, ale nie pod lodem. Brak śniegu zimą może prowadzić do uszkodzenia młodych roślin.
Zbyt wysokie temperatury zimą prowadzą do przedwczesnego wzrostu roślin.

Do roślin ozimych należą m.in.:

jęczmień – odmiany ozime
pszenica – odmiany ozime
pszenżyto – odmiany ozime
rzepak – odmiany ozime
rzepik – odmiany ozime
żyto – odmiany ozime
wyka ozima
Niektóre rośliny dwuletnie mogą być uprawiane na nasiona jako rośliny ozime. Przykładowo w klimacie trochę cieplejszym od polskiego uprawia się buraki na nasiona wysiewając je
późną jesienią, zbioru dokonuje się następnej jesieni.

Zboża rzekome

Zboża rzekome, pseudocerealia, pseudozboża – zbiorowa nazwa roślin, które nie są trawami (Poaceae) i nie muszą być bliżej spokrewnione pomiędzy sobą a które łączy
wytwarzanie podobnych do ziaren zbóż, bogatych w skrobię nasion.

Podobnie jak nasiona zbóż można je mleć na mąkę lub wykorzystywać w inny sposób. Pseudozboża nie zawierają glutenu i dlatego stanowią zamiennik zbóż dla osób chorych na celiakię lub z innych powodów stosujących dietę bezglutenową.

Do grupy zbóż rzekomych zalicza się m.in.

gryka zwyczajna
gryka tatarka
szarłat wyniosły
szarłat zwisły
szałwia hiszpańska
celozja srebrzysta
komosa ryżowa
komosa biała
kotewka orzech wodny