Głóg dwuszyjkowy

Głóg dwuszyjkowy – ( Crataegus oxyacantha )

W Polsce rosną dwa rodzaje głogów, jednoszyjkowy i dwuszyjko-wy. Rozróżnić można je po liściach i owocach. Liście głogu jednoszyjkowego są ciemnozielone z wierzchu, w kształcie wydłużonego spodu niebieskawozielone, owoce kształtu jajowato podłużnego z odcieniem brązowym, zawierają jedną pestkę.Głóg dwuszyjkowy ma liście z wierzchu ciemnozielone i połyskujące, owoce jasnoczerwone, kuliste, zawierające dwie lub czasem trzy pestki.
Głóg występuje w całej Europie, w Azji, Afryce Północnej. Rośnie na brzegach lasów, jest hodowany jako roślina ozdobna w parkach. Oba gatunki głogu mają równorzędne właściwości lecznicze.

Surowce lecznicze
W celach leczniczych używane są kwiatostany, tzn. kwiaty z 2 lub 5 towarzyszącymi liśćmi oraz owoce.

Substancje lecznicze
Głóg zawiera flawonoidy, związki karotenoidowe i trójterpenowe, pochodne puryny jak adenina i guanina oraz nukleozydy jak adenozyna i guanozyna, aminy, związki kumarynowe jak eskulina, fitosterole oraz garbniki, witaminy C i PP.

Zbiór i konserwacja
Kwiatostany głogu zrywa się na początku kwitnienia w maju. Kwiatów nie należy ugniatać, gdyż łatwo osypują się, ciemnieją i tracą właściwości. Po wysuszeniu w miejscach ocienionych, przewiewnych lub w suszarniach w temperaturze nie wyższej niż 4O°C, należy przechowywać w szczelnych pudełkach.

Zbiera się owoce dojrzałe, we wrześniu i na początku października. Niekiedy znajdują się w nich larwy owadów, które wyjadają miąższ. Aby się ich pozbyć, dobrze jest, po wysuszeniu owoców na powietrzu, wstawić je na krótko do gorącego piekarnika, uważając jednak, aby nie przypaliły się. Wysuszone owoce przechowujemy w papierowych torbach lub workach.

Działanie;
nasercowe, rozkurczowe, obniżające ciśnienie krwi, uspokajające.

Główne działanie związków czynnych zawartych w głogu to wpływ na serce podobny do działania naparstnicy. Zwiększa siłę skurczu mięśnia sercowego, jednocześnie powodując zwolnienie częstotliwości skurczów serca. Pomiędzy naparstnicą a głogiem istnieje synergizm, tzn. wzajemne potęgowanie działania leczniczego, dlatego jest wskazane podawanie obu tych leków jednocześnie. Szczególnie wskazane jest stosowanie głogu w chorobach serca u ludzi w wieku podeszłym, u chorych z tzw. sercem płucnym, (chorobą serca, która rozwinęła się wskutek choroby płuc). Głóg jest korzystny w leczeniu zaburzeń pracy serca spowodowanych nadczynnością tarczycy oraz zaburzeń sercowych u kobiet w okresie przekwitania. Wyciągi z głogu można podawać także wtedy, gdy jest przeciwwskazane podawanie preparatów naparstnicy lub wyciągów z cebuli morskiej.

Poza wzmocnieniem pracy serca substancje zawarte w głogu działają rozkurczające na mięśnie gładkie, znoszą stany skurczowe jelit, dróg moczowych, macicy, a także naczyń krwionośnych, w tym również naczyń wieńcowych, odżywiających serce oraz naczyń dostarczających krew do mózgu. Dlatego preparaty głogu są korzystne dla ludzi z chorobą wieńcową i nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami ukrwienia mózgu. Głóg może także być wykorzystany w leczeniu zaburzeń rytmu serca, kołatania serca występującego w stanach nadmiernego napięcia nerwowego. Głóg ma działanie uspokajające i choć jest ono o połowę słabsze od waleriany, to jednak równie cenne.

Głóg może przynosić ulgę w bólach stawowych i kostnych, a także w nerwobólach.

Głóg działa łagodnie i powoli, działanie to utrzymuje się przez długi czas i nie obserwuje się szkodliwych skutków ubocznych.

Glistnik jaskółcze ziele

Glistnik jaskółcze ziele – ( Chelidonium majus )

Roślina ta występuje w całym kraju. Rośnie w całej Europie, Azji, Ameryce Południowej. Może być uprawiana. Spotykamy ją przy drogach, nad brzegami rzek, w lasach i parkach. Roślina ta zawiera pomarańczowy sok, który wypływa po przełamaniu łodygi. Kwiaty ma żółte. Nazwa tej rośliny pochodzi stąd, że jak głosi tradycja ludowa kwitnie ona od przylotu do odlotu jaskółek.
Inne nazwy: glistnik pospolity, glistnik większy, glistewnik, złotnik, ziele od brodawek, żółtnik, celidonia – ta ostatnia nazwa ma związek z łacińskimi słowami coeli donum – dar niebios.

Surowce lecznicze
W celach leczniczych zbiera się ziele glistnika oraz korzeń.

Substancje lecznicze
Główne związki zawarte w glistniku to alkaloidy, z których najważniejszym jest chelidonina. Ponadto ziele to zawiera aminy biogenne, kwasy organiczne, flawonoidy i sole mineralne.

Korzenie glistnika zawierają więcej alkaloidów niż ziele, ponadto ;są bogate w flawonoidy i saponiny.

Zbiór i konserwacja
Ziele zbiera się od marca do maja, zanim zakwitnie i na początku kwitnienia. Suszyć należy w temperaturze do 4O°C. Sok tej rośliny ma właściwości trujące, dlatego zbierać ją trzeba ostrożnie, w rękawiczkach.

Korzenie wykopuje się wczesną wiosną lub późną jesienią. Po oczyszczeniu suszyć należy w miejscach ocienionych, przewiewnych lub w suszarniach.

Działanie;
rozkurczowe, żółciopędne, uspokajające, przeciwuczuleniowe.

Alkaloidy glistnika, a szczególnie chelidonina, mają działanie bakteriobójcze, pierwotniakobójcze i grzybobójcze, ponadto wykazują silne działanie rozkurczowe oraz hamują rozwój komórek nowotworowych. (Właściwości hamowania rozwoju komórek nowotworowych były przedmiotem badań radzieckich uczonych.) Związki te hamują wzrost drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym i to zarówno bakterii Gram dodatnich jak i Gram. ujemnych. Znoszą stany skurczowe, przywracają prawidłowe ruchy i opróżnianie się pęcherzyka żółciowego, co przeciwdziała zaleganiu żółci i wytrącaniu się złogów w drogach żółciowych. Preparaty z glistnika działają przeciwbólowe. Ich działanie jest o połowę słabsze od działania papaweryny.

Medycyna ludowa od dawna zalecała sok wypływający ze świeżych łodyg glistnika jako lekarstwo na brodawki (kurzajki).

Związki czynne zawarte w glistniku działają uspokajająco na układ nerwowy.

Wszystkie wyżej wymienione właściwości sprawiły, że jaskółcze ziele jest polecane w stanach skurczowych dróg żółciowych, w kolce wątrobowej, w zapaleniach dróg żółciowych, w kamicy żółciowej niezależnie od jej umiejscowienia. Wyciągi z jaskółczego ziela są dobrym lekiem dla ludzi, którzy przebyli operację usunięcia pęcherzyka żółciowego, a mimo to nadal odczuwają dolegliwości. Mogą także z powodzeniem być stosowane w leczeniu zakażeń grzybiczych i bakteryjnych skóry, w leczeniu zakażeń narządów płciowych rzęsistkiem.

Trzeba jednak przestrzec, że ziele to ma silne właściwości i jego nadmiar może być szkodliwy. Przeciwwskazaniem do stosowania jaskółczego ziela są ostre zapalenia błony śluzowej żołądka i jelit, czynna choroba wrzodowa, choć w tym przypadku zdania są podzielone, jaskra i końcowy okres ciąży.