Czosnek pospolity – ( Allium sativum )
Czosnek jest znany i uprawiany od tysięcy lat. W Starożytności uważano, że podnosi ducha i zwiększa męstwo w boju. Słowianie twierdzili, że chroni przed ukąszeniem żmii. W Chinach czosnek z cukrem i olejem był stosowany do usuwania zmęczenia po bardzo ciężkiej pracy. W Egipcie podawano go budowniczym piramid. W Afryce rybacy smarując swe ciała czosnkiem zabezpieczali się przed krokodylami. Od dawna też używano czosnku w celach leczniczych. W XVI wieku uważano, że może on ochronić przed zachorowaniem na dżumę i gruźlicę, a także przed zatruciami.
Inna nazwa: czosnek właściwy.
Surowce lecznicze
W celach leczniczych wykorzystuje się świeże cebulki czosnku.
Substancje lecznicze
Czosnek zawiera olejek eteryczny, w skład którego wchodzą organiczne związki siarki, takie jak alliina i skordynina A i B. Rozpadowi enzymatycznemu alliiny do allicyny, jakie następuje po przekrojeniu lub rozgnieceniu czosnku, zawdzięcza on swój intensywny i charakterystyczny zapach. Ponadto czosnek zawiera flawonoidy, flawony i witaminy z grupy B, a najwięcej witaminy B1, związki śluzowe, cukry, pektyny i sole mineralne, a wśród nich związki selenu, wapnia, fosforu, żelaza i magnezu oraz niewielkie ilości uranu. Liście czosnku zawierają prowitaminę A, witaminy B1, PP i C.
Zbiór i konserwacja
Główki czosnku zbiera się w końcu września i w październiku, kiedy już obumierają liście.
Działanie;
dezynfekujące, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, żołądkowe, poprawiające przemianę materii.
Związki czynne zawarte w czosnku mają silne działanie bakteriobójcze i to w bardzo niewielkich stężeniach, niszczą grzyby i pierwotniaki. Czosnek spożywany doustnie niszczy drobnoustroje przewodu pokarmowego, a jeszcze silniej układu oddechowego. Może być używany do leczenia przewlekłych biegunek bakteryjnych a także zapaleń gardła, krtani i oskrzeli.
Czosnek obniża ciśnienie tętnicze krwi i zmniejsza napięcie mięśni gładkich naczyń, działa przeciw miażdżycowe, zapobiega bowiem odkładaniu się w ścianach naczyń złogów cholesterolu. Poprawia przemianę tłuszczów w organizmie.
Na żołądek i wątrobę czosnek działa pobudzająco, zwiększa ilość wytwarzanego soku żołądkowego i żółci, co poprawia trawienie. Znosząc skurcze mięśni gładkich przewodu pokarmowego i dróg żółciowych, ułatwia przepływ żółci do dwunastnicy, znosi kolki i bóle brzucha. Może być wykorzystany w leczeniu przewlekłych nieżytów żołądka z niedokwaśnością soku żołądkowego oraz w stanach upośledzonego wytwarzania żółci.
Czosnek niszczy pasożyty przewodu pokarmowego, a stosowany do lewatyw może być używany do walki z owsikami u dzieci, dezynfekuje także drogi moczowe i niszczy bakterie oporne na antybiotyki.
Związki czynne czosnku znoszą bóle głowy i ułatwiają zasypianie.
Stosowany zewnętrznie może być pomocny w leczeniu trudno gojących się ran, ropni, czyraków.
Dla złagodzenia przykrego zapachu czosnku można polecać jednoczesne spożywanie z nim i łyżeczki mielonego kminku, czarnuszki lub natki pietruszki.