Glistnik jaskółcze ziele – ( Chelidonium majus )
Roślina ta występuje w całym kraju. Rośnie w całej Europie, Azji, Ameryce Południowej. Może być uprawiana. Spotykamy ją przy drogach, nad brzegami rzek, w lasach i parkach. Roślina ta zawiera pomarańczowy sok, który wypływa po przełamaniu łodygi. Kwiaty ma żółte. Nazwa tej rośliny pochodzi stąd, że jak głosi tradycja ludowa kwitnie ona od przylotu do odlotu jaskółek.
Inne nazwy: glistnik pospolity, glistnik większy, glistewnik, złotnik, ziele od brodawek, żółtnik, celidonia – ta ostatnia nazwa ma związek z łacińskimi słowami coeli donum – dar niebios.
Surowce lecznicze
W celach leczniczych zbiera się ziele glistnika oraz korzeń.
Substancje lecznicze
Główne związki zawarte w glistniku to alkaloidy, z których najważniejszym jest chelidonina. Ponadto ziele to zawiera aminy biogenne, kwasy organiczne, flawonoidy i sole mineralne.
Korzenie glistnika zawierają więcej alkaloidów niż ziele, ponadto ;są bogate w flawonoidy i saponiny.
Zbiór i konserwacja
Ziele zbiera się od marca do maja, zanim zakwitnie i na początku kwitnienia. Suszyć należy w temperaturze do 4O°C. Sok tej rośliny ma właściwości trujące, dlatego zbierać ją trzeba ostrożnie, w rękawiczkach.
Korzenie wykopuje się wczesną wiosną lub późną jesienią. Po oczyszczeniu suszyć należy w miejscach ocienionych, przewiewnych lub w suszarniach.
Działanie;
rozkurczowe, żółciopędne, uspokajające, przeciwuczuleniowe.
Alkaloidy glistnika, a szczególnie chelidonina, mają działanie bakteriobójcze, pierwotniakobójcze i grzybobójcze, ponadto wykazują silne działanie rozkurczowe oraz hamują rozwój komórek nowotworowych. (Właściwości hamowania rozwoju komórek nowotworowych były przedmiotem badań radzieckich uczonych.) Związki te hamują wzrost drobnoustrojów w przewodzie pokarmowym i to zarówno bakterii Gram dodatnich jak i Gram. ujemnych. Znoszą stany skurczowe, przywracają prawidłowe ruchy i opróżnianie się pęcherzyka żółciowego, co przeciwdziała zaleganiu żółci i wytrącaniu się złogów w drogach żółciowych. Preparaty z glistnika działają przeciwbólowe. Ich działanie jest o połowę słabsze od działania papaweryny.
Medycyna ludowa od dawna zalecała sok wypływający ze świeżych łodyg glistnika jako lekarstwo na brodawki (kurzajki).
Związki czynne zawarte w glistniku działają uspokajająco na układ nerwowy.
Wszystkie wyżej wymienione właściwości sprawiły, że jaskółcze ziele jest polecane w stanach skurczowych dróg żółciowych, w kolce wątrobowej, w zapaleniach dróg żółciowych, w kamicy żółciowej niezależnie od jej umiejscowienia. Wyciągi z jaskółczego ziela są dobrym lekiem dla ludzi, którzy przebyli operację usunięcia pęcherzyka żółciowego, a mimo to nadal odczuwają dolegliwości. Mogą także z powodzeniem być stosowane w leczeniu zakażeń grzybiczych i bakteryjnych skóry, w leczeniu zakażeń narządów płciowych rzęsistkiem.
Trzeba jednak przestrzec, że ziele to ma silne właściwości i jego nadmiar może być szkodliwy. Przeciwwskazaniem do stosowania jaskółczego ziela są ostre zapalenia błony śluzowej żołądka i jelit, czynna choroba wrzodowa, choć w tym przypadku zdania są podzielone, jaskra i końcowy okres ciąży.