Kotewka orzech wodny

Kotewka orzech wodny to gatunek rośliny jednorocznej należący do rodziny krwawnicowatych. Rośnie w zbiornikach o spokojnej, stojącej lub wolno płynącej wodzie. Należy do gatunków rzadko spotykanych. Nazwa pochodzi od kształtu owoców, zaopatrzonych w twarde wyrostki przypominające kotwice. Orzechy tego gatunku są jadalne, poza tym kotewka jest sadzona jako roślina ozdobna oraz wykorzystywana jako roślina lecznicza. Kotewka jest rośliną jednoroczną.

Skład chemiczny roślin jest mocno zróżnicowany w zależności od stanowiska, wieku i organu.
Nasiona kotewki mają istotnie różny skład według różnych źródeł. Zawierać mają od 81% do 90% suchej masy, a w niej: około 16% do 52% skrobi, od ok. 2% poprzez 16% do niemal 20% białka, 1,3% do 3% popiołu, od ok. 1% do 3% włókna surowego, ponad 3% glukozy i 0,7% olejów. W składzie aminokwasowym białek dominują: kwas glutaminowy, arginina, kwas asparaginowy i leucyna. Od 3 do 5% udziału mają: treonina, seryna, prolina, glicyna, alanina, walina, izoleucyna, tyrozyna, fenoloftaleina i lizyna.

Roślina jadalna:
Orzechy kotewki opisywane są jako bardzo smaczne i cechujące się dużą wartością odżywczą. Poza dużą zawartością skrobi i białka o ich walorach odżywczych stanowi także zawartość węglowodanów, witamin oraz takich makro- i mikroelementów jak: wapń, fosfor, żelazo, miedź, mangan, magnez, sód i potas. W stanie surowym są soczyste i kruche, pozostają chrupiące także po gotowaniu lub pieczeniu. Niektóre źródła opisują owoce jako potencjalnie toksyczne w stanie surowym i zalecają przed spożyciem ich gotowanie przez godzinę.

Owoce wykorzystywane są jako pożywienie zarówno dla ludzi, jak i jako pasza dla zwierząt. Także pędy kotewki mogą służyć jako pasza – wartość odżywcza roślin podobna jest do dobrej jakości siana.

Roślina ozdobna:
Gatunek jest uprawiany jako ozdobny w oczkach wodnych ze względu na oryginalny pokrój i liście utrzymujące się do późnej jesieni. Zalecany jest do uprawy w dowolnej wielkości zbiornikach z preferencją płytkich i bogatych w materię organiczną.

Roślina lecznicza:
Odgrywa różnorodną rolę w ajurwedzie – systemie tradycyjnej medycyny indyjskiej. Roślina wykorzystywana jest w południowej Azji jako środek moczopędny, pobudzający apetyt i wzmacniający, działający ściągająco, chłodzący, przeciwbiegunkowy i afrodyzjak. Sokiem z łodyg leczy się choroby oczu. Eksperymentalnie potwierdzono działanie przeciwbólowe ekstraktu z korzeni, a także przeciwzapalne, przeciwcukrzycowe i antyseptyczne działanie ekstraktu z owocni.

Ekstrakt z owoców wykazuje także wyraźne działanie przeciwutleniające. Z owoców wyodrębniono peptyd działający przeciwgrzybiczo na Candida tropicalis.

Ekstrakty uzyskiwane z różnych części rośliny mają także zapobiegać przerzutom nowotworowym i wzrastaniu nowotworów złośliwych.