Kreatyna, to organiczny związek chemiczny zawierający elementy strukturalne guanidyny i kwasu octowego. W organizmach zwierzęcych tworzy się w trakcie przemiany materii, występuje głównie w mięśniach i ścięgnach. Kreatyna została odkryta w 1832 roku przez Michela Eugène’a Chevreula jako składnik mięśnia szkieletowego, a nazwę nadano jej od greckiego słowa kreas („mięso”).
Kreatyna występuje u człowieka w mięśniach (98% całkowitej zawartości kreatyny w organizmie człowieka), małe ilości tego związku znajdują się także w mózgu, wątrobie, nerkach oraz jądrach. Szacuje się, że dobowe zapotrzebowanie organizmu osoby o masie 70 kg na kreatynę wynosi 2 g, przy czym 1 g tego związku jest syntezowany przez organizm z aminokwasów, a pozostała ilość powinna być dostarczona w pożywieniu – najlepszymi źródłami kreatyny są mięso (1 g jest zawarty w 250 g świeżego mięsa) oraz ryby. Preparaty kreatynowe bywają stosowane przez osoby uprawiające sporty siłowe.
Stwierdzono, że ogólna zawartość kreatyny w mięśniach szkieletowych jest zwiększona po doustnym podaniu suplementów diety, a zawartość ta różni się i zależy od wielu czynników, m.in. od poziomu spożycia węglowodanów, rodzaju aktywności fizycznej i typu włókien mięśniowych. Na rynku dostępne są różne formy kreatyny, m.in. cytrynian, jabłczan, ester etylowy, azotan, chlorowodorek, glukonian, α-ketoglutaran i orotan.
Wysoka zawartość kreatyny w mięśniach stymuluje syntezę białek działając antykatabolicznie i anabolicznie, co ma wpływ na szybszy przyrost masy mięśniowej, sprawność i regenerację. Suplementacja diety kreatyną w połączeniu z ciężkim treningiem siłowym powoduje wzrost stężenia insulinopodobnego czynniku wzrostu IGF-1 w mięśniach i poprawianie aktywności komórek satelitarnych.
Kreatyna ma potencjalnie działanie przeciwutleniające na poziomie komórek i chroni komórki mięśniowe przed stresem oksydacyjnym. Ponadto kreatyna w niekorzystnych warunkach zapobiega niszczeniu mitochondriów w komórkach mięśni. Stwierdzono również pozytywny wpływ kreatyny na gojenie się ran oraz uszkodzenia mięśni.