Nagietek lekarski – ( Calendula officinalis )
Nagietek jest rośliną roczną, w stanie dzikim występuje nad Morzem Śródziemnym i w Iranie. Jest uprawiany w całej Europie i w Ameryce Północnej. Roślina ta jest wykorzystywana w celach leczniczych i w przemyśle spożywczym. Kwiat nagietka może służyć jako barometr, pozwala bowiem przewidywać pogodę. Jeśli rano przed godziną 9.00 płatki nagietka są rozchylone i ułożone równolegle do ziemi, oznacza, to, że w tym dniu nie będzie deszczu.
Inne nazwy: nogietek lekarski, nagietek ogrodowy, paznogietka, paznogietek, pazurki, miesięcznica, stulik.
Surowce lecznicze
W celach leczniczych wykorzystywane są kwiaty nagietka z odmian pomarańczowych.
Substancje lecznicze
Kwiaty nagietka zawierają saponiny trójterpenowe, alkohole trójterpenowe, karotenoidy, niewielkie ilości olejku eterycznego, związki żywicowe, śluzowe, flawonoidy, kwasy organiczne, z soli mineralnych duże ilości związków manganu.
Zbiór i konserwacja
Nagietek kwitnie od czerwca do jesieni. W celach leczniczych zbierać należy tylko kwiaty języczkowe z odmian pomarańczowych Przy suchej pogodzie wyskubujemy pojedyncze płatki. Suszyć je należy rozkładając cienką warstwą w miejscach ocienionych. Przy suszeniu w suszarniach temperatura nie powinna być wyższa niż 30–35°C. Wysuszone kwiaty należy przechowywać szczelnie zamknięte i chronić przed światłem.
Działanie;
przeciwzapalne, wzmacniające, rozkurczowe, gojące rany.
Kwiaty nagietka pobudzają czynności wydzielnicze – zwiększają ilość soku żołądkowego i mukopolisacharydów, zwiększają ilość żółci i ułatwiają jej przepływ do dwunastnicy. Mogą być polecane w nieżytach niedokwaśnych żołądka i w nieżytach jelit, a także w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy.
Związki czynne zawarte w nagietku znoszą stany skurczowe w przewodzie pokarmowym, dlatego mogą być stosowane w przypadkach dolegliwości bólowych po operacjach żołądka i dróg żółciowych. Ponadto nagietek ma właściwości przeciwzapalne i przeciwbakteryjne, unieczynnia także toksyny powstające w przypadku rozwoju nowotworu w organizmie. Znosi objawy niestrawności u chorych na chorobę nowotworową przewodu pokarmowego.
Związki te wzmagają odporność własną organizmu, przyspieszają gojenie się ran, dlatego nagietek może być polecany w przypadkach nie gojących się ran i owrzodzeń, oparzeń i to zarówno termicznych, słonecznych jak i popromiennych. Nagietek niszczy paciorkowce i gronkowce i z dobrym skutkiem może być wykorzystany w leczeniu stanów zapalnych gardła i krtani, jamy ustnej, a także zapaleń spojówek oczu. Związki czynne z kwiatów nagietka niszczą skutecznie rzęsistki i dlatego mogą być wykorzystane w leczeniu zakażeń narządów rodnych.
Ponadto nagietek ma łagodne właściwości uspokajające, obniża ciśnienie tętnicze krwi i zwalnia tętno.