Słonecznik zwyczajny

Słonecznik zwyczajny to gatunek rośliny z rodziny astrowatych. Pochodzi z Ameryki Północnej, obecnie rozprzestrzenił się także gdzieniegdzie poza rejonem swojego rodzimego występowania. Jest uprawiany w wielu rejonach świata. W Polsce występuje jako roślina uprawna i ozdobna.

Roślina jednoroczna. Kwitnie od lipca do października, przedprątne kwiaty zapylane są przez błonkówki. W ciągu dnia koszyczek słonecznika zwrócony jest zawsze w stronę słońca i stąd pochodzi nazwa. Owoce słonecznika zawierają do 38% oleju.

Roślina łatwa w uprawie. Uprawia się z nasion wysiewanych wczesną wiosną wprost do gruntu. W czasie owocowania może wymagać podparcia, gdyż duże i ciężkie koszyczki mogą wywrócić roślinę wraz z korzeniami. Wymaga stanowiska w pełnym słońcu i bardzo obfitego nawożenia.

Zastosowanie
Jest uprawiany jako warzywo o jadalnych nasionach.
Roślina oleista, jedna z ważniejszych. Z nasion otrzymuje się olej słonecznikowy używany jako tłuszcz jadalny, do produkcji margaryny, a także jako tłuszcz techniczny do wytwarzania pokostu, lakierów i mydła. Jest bardzo bogatym źródłem kwasu linolowego.
Wytłoki pozostałe po wyciskaniu oleju z nasion są dobrą paszą dla zwierząt. Istnieją odmiany pastewne, których pędy w postaci kiszonki są używane jako wartościowa pasza dla bydła.
Nasiona słonecznika są bardzo bogatym źródłem mikro i makroelementów, witaminy E oraz aminokwasów.
Skład aminokwasów na 100 g:

Izoleucyna – 1112 mg
Leucyna – 1619 mg
Lizyna – 917 mg
Metionina – 478 mg
Cystyna – 439 mg
Fenyloalanina – 1140 mg
Tyrozyna – 652 mg
Treonina – 907 mg
Tryptofan – 342 mg
Walina – 1287 mg
Arginina – 2340 mg
Histydyna – 615 mg
Alanina – 1092 mg
Kwas asparaginowy – 2389 mg
Kwas glutaminowy – 5442 mg
Glicyna – 1424 mg
Prolina – 1151 mg
Seryna – 1053 mg

Coraz częściej uprawiany jest jako roślina ozdobna w licznych odmianach. Istnieją odmiany o tzw. kwiatach pełnych zawierające wyłącznie kwiaty języczkowe, a także odmiany o kwiatach dwubarwnych.
Do celów leczniczych nasiona były polecane przy zwalczaniu przeziębienia i kaszlu.