Sosna zwyczajna – ( Pinus sivestris )
To najpopularniejsze chyba w naszym kraju drzewo-. Rośnie w całej strefie umiarkowanej na półkuli Północnej. Może osiągać 40 m Wysokości. Pojedynczo rosnące okazy owocują w 25 roku życia, w drzewostanach zaczynają owocować w 35 roku. Co 3-4 lata owocują szczególnie obficie.
Inne nazwy: choina
Surowce lecznicze
Do celów leczniczych wykorzystuje się pączki, młode pędy, pędy uiglone, korę i żywicę.
Substancje lecznicze
Pączki sosny zawierają olejek eteryczny, substancje gorzkie, garbniki, witaminę C, flawonoidy i sole mineralne. Młode pędy sosny – olejek eteryczny.
Dziegieć sosnowy – gwajakol, krezol, pirokatechol, węglowodory aromatyczne i kwasy żywiczne.
Zbiór i konserwacja
Pączki zbiera się wyłącznie z drzew ściętych w porze zimowej między listopadem a kwietniem. Najcenniejsze są pączki zbierane z samego szczytu młodych, wycinanych podczas zabiegów pielęgnacyjnych, drzew. Nie wolno zrywać pączków z drzew rosnących. Do suszenia pączki rozkładamy cienką warstwą w pomieszczeniach przewiewnych lub w suszarniach, w temperaturze nie wyższej niż 25°C. Wysuszone gładkie pączki o zamkniętych łuskach powleczone są żywicą, mają zapach balsamiczny.
Młode pędy sosny zbiera się z drzew ściętych wczesną wiosną, kiedy rozwiną się z pączków, osiągną długość 5 cm i są okryte łuskami. Z pędów tych uzyskuje się olejek.
Uiglone gałązki sosny, tzw. cetynę, zbiera się z drzew ściętych wiosną lub jesienią. Wybierać należy pędy długości ok. 30 cm, pokryte świeżymi igłami.
Z drzewa sosnowego drogą suchej destylacji otrzymuje się dziegieć sosnowy.
Żywicę sosnową możemy uzyskać przez nacięcie pnia sosny i zbiór skapującego soku do specjalnych pojemników. Z żywicy i karpiny drogą destylacji z parą wodną otrzymujemy olejek terpenowy (terpentynę).
Działanie;
Pączki sosny mają działanie wykrztuśne, dezynfekujące, moczopędne. Substancje czynne w nich zawarte zwiększają ilość śluzu wytwarzanego w drogach oddechowych, ułatwiają oczyszczanie się oskrzeli. Ponadto mają działanie bakteriobójcze i niszczą drobnoustroje w drogach oddechowych, ponadto wykazują działanie rozkurczowe na mięśniówkę gładką oskrzeli. Wyciągi z pączków sosny mogą być dobrym skutkiem stosowane w leczeniu nieżytów oskrzeli, w zapaleniach przewodu pokarmowego oraz dróg moczowych.
Olejek sosnowy, uzyskiwany z pączków, także ma działanie wykrztuśne, bakteriobójcze i rozkurczowe. Może być używany do inhalacji w nieżytach górnych dróg oddechowych oraz w chorobach skóry. Zwiększa także ilość wytwarzanego moczu.
Olejek terpentynowy uzyskiwany z żywicy działając na skórę powoduje powstanie rumienią, ponadto działa antyseptycznie. Po dalszej przeróbce otrzymuje się z niego mieszaninę pinenów, które mogą być podawane doustnie i nie drażnią błon śluzowych, działają żółciopędnie, przeciwskurczowo i dezynfekują drogi moczowe.
Dziegieć sosnowy działa antyseptycznie i jest używany w leczeniu wielu chorób skóry, m.in. łuszczycy. Wyciągi z kory sosnowej są używane jako leki przeciwbiegunkowe.