Szałwia lekarska

Szałwia lekarska – ( Salvia officinalis )

Roślina ta jest od kilku wieków uprawiana w naszym kraju. Pochodzi z krajów Basenu Morza Śródziemnego. Jest rośliną wieloletnią. Zakwita w drugim roku życia, w maju i czerwcu fiołkowymi, czasem białymi kwiatami, w sierpniu wydaje owoce. Uprawy wymagają starannej ochrony przed mrozami. Od czasów starożytnych szałwia była uważana za lek na bezpłodność. Ma bardzo szerokie zastosowanie, dlatego w dawnej Polsce mówiono „śmierć tego nie ubodzie u kogo szałwia w ogrodzie”.

Surowce lecznicze
W celach leczniczych wykorzystywane są liście szałwi.

Substancje lecznicze
Szałwia zawiera olejek eteryczny, garbniki pirokatechinowe, flawonoidy, fenolokwasy, goryczki, prowitaminę A, witaminy B, C, PP, a także sole mineralne.

Zbiór i konserwacja
Już w pierwszym roku życia rośliny można zebrać 1/3 liści nie narażając jej na zniszczenie. W drugim roku ścina się pędy w początkowym okresie kwitnienia, kiedy zawierają najwięcej olejku eterycznego. Liście szałwi należy suszyć w miejscach ocienionych, przewiewnych, w suszarniach w temperaturze nie wyższej niż 35°C. Przechowywać w workach płóciennych w suchych pomieszczeniach.

Działanie;
Przeciwpotne, przeciwzapalne, żołądkowe, dezynfekujące, przeciwcukrzycowe.

Działanie przeciwpotne wyciągów z liści szałwi występuje już po 2-3 godzinach od spożycia i trwa 1 -3 dni. Od dawna znano własności przeciwzapalne szałwi i to zarówno zewnętrznie jak i do wewnątrz stosowanej. Szałwia hamuje rozmnażanie się wielu rodzajów bakterii Gram dodatnich i Gram ujemnych, a także odpornych na antybiotyki, unieczynnia toksyny bakteryjne. Szałwia zatrzymuje krwawienia z przewodu pokarmowego i zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych. Pobudza wydzielanie soku żołądkowego. Jest korzystna w leczeniu chorób wątroby przebiegających z upośledzonym wytwarzaniem żółci lub po toksycznym uszkodzeniu wątroby.

Ponadto przywraca prawidłową czynność skurczową jelit, znosi skurcze jelit, ułatwia trawienie i przyswajanie pokarmów, działa wiatropędnie. Ma także właściwości obniżania poziomu cukru we krwi, co może być korzystne w leczeniu cukrzycy. Jest to jednak działanie stosunkowo słabe i może uzupełniać jedynie działanie innych leków przeciwcukrzycowych. Zmiany w leczeniu cukrzycy należy zawsze uzgodnić z lekarzem.

Szałwia może być wykorzystana w leczeniu stanów wzmożonej ogólnej potliwości, potliwości w chorobach gorączkowych, w nadczynności tarczycy, a także nadmiernej potliwości na tle zaburzeń nerwicowych i okresu przekwitania.

Szałwia znana jest popularnie jako ziele do płukania jamy ustnej w przypadkach kłopotów z zębami i dziąsłami. Może także być używana do płukania gardła przy anginach. Wyciągów z szałwi można używać do przemywania i kompresów w przypadku trudno gojących się ran oraz czyraków, a także przy zapaleniach skóry.