Żyto zwyczajne

Żyto zwyczajne to gatunek zbóż z rodziny wiechlinowatych, najważniejszy pod względem gospodarczym przedstawiciel rodzaju żyto. Gatunek uprawiany jest jako jednoroczna roślina ozima, rzadziej jara. Uprawiana na glebach lekkich. Cechuje się dużą odpornością na mróz i małymi wymaganiami glebowymi i cieplnymi. Rozmieszczenie upraw związane jest z tradycją upraw, wykorzystaniem żyta jako paszy dla zwierząt gospodarskich oraz spożyciem żytniego chleba. Po jego skrzyżowaniu z pszenicą uzyskano pszenżyto.

Żyto jest jednym z najbardziej odpornych zbóż, można je uprawiać na wszystkich rodzajach gleb, a rodzaj gleby nie wpływa znacząco na plony. Żyto można uprawiać na glebach bardzo lekkich nawet w monokulturze. Odporne jest również na susze i zimne temperatury.

Żyto jest bardzo podatne na rozwój sporysza powodowanego przez grzyb – buławinkę czerwoną. Spożycie zarażonego nim żyta przez człowieka lub zwierzę może powodować ergotyzm

Zastosowanie
Roślina wykorzystywana jest w całości, ew. słoma lub ziarno, jako pasza. Mąka żytnia może być używana do produkcji pieczywa żytniego, razowego i chleba na zakwasie, lecz ciasto jest mniej elastyczne niż pszeniczne i trzyma mniej dwutlenku węgla. Żytni chleb posiada więcej smaku niż pszeniczny, ma mniej kalorii i wyższą zawartość minerałów. Żyto również jest używane w Stanach Zjednoczonych do robienia whisky, ginu w Holandii, a w Rosji do produkcji piwa. W Polsce jest składnikiem bimbru o nazwie Żytko jako produkt regionalny produkowany na terenach zamieszkałych przez Białych Górali. Dojrzała słoma rośliny ma zastosowanie w produkcji strzechy, pościeli, papieru i słomianych kapeluszy.