Czarnuszka siewna to gatunek rośliny z rodziny jaskrowatych. Pochodzi z Iraku i Turcji, ale rozprzestrzenił się i obecnie jako gatunek introdukowany rośnie dziko w basenie Morza Śródziemnego. Jest też uprawiany w wielu krajach świata. Roślina jednoroczna. Dziko występuje na siedliskach ruderalnych i jako chwast zbożowy. Roślina miododajna, kwitnie od maja do września. W Polsce jest uprawiana i czasami przejściowo dziczejąca z upraw.
Łodyga wzniesiona i rozgałęziona. Liście podwójnie pierzastosieczne o równowąskich, nitkowatych odcinkach. Kwiaty dość duże, pojedynczo wyrastające na szczycie pędów. Działki kielicha od białych do bladobłękitnych z błękitnym unerwieniem i szczytach seledynowych. Działki okwiatu szerokojajowate, przekształcone w dwuwargowe miodniki osadzone na trzonkach. Owoce składają się z mieszków, całkowicie zrośniętych ze sobą, pokrytych brodawkami i gruczołami. Nasiona poprzecznie zmarszczone, kanciaste, czarne, o silnym aromatycznym zapachu i ostrym, korzennym smaku.
Sztuka kulinarna:
Nasiona czarnuszki mają ostry, korzenny smak i jako przyprawa są dodawane do serów, pieczywa, i niektórych tłustych mięs.
Nasiona stosowane były w kuchni staropolskiej m.in. do przyprawiania pieczywa np. podpłomyków
Nasiona dodaje się do kiszonej kapusty i ogórków konserwowych.
Używane są jako substytut pieprzu w dietach, w których nie wolno używać ostrych przypraw.
Olej z nasion jest dodatkiem do niektórych likierów.
Olej z nasion wykorzystywany jest w produkcji niektórych słodyczy.
Liście mogą być wykorzystywane jako przyprawa – mają więcej witaminy C, niż natka pietruszki.
Roślina lecznicza:
Surowiec zielarski: Nasienie czarnuszki. Z nasion wytwarza się olejek z czarnuszki siewnej – Oleum Nigelle. Zbiera się je, gdy większość mieszków zmieni barwę na brunatną, co w Polsce następuje w połowie września. Nasiona zawierają tłuszcz, olejki eteryczne, saponinę – melantynę, garbniki, gorycz – nigellinę i alkaloid – damasceinę.
Działanie: Żółciopędne, moczopędne, wiatropędne, przeciwbakteryjne, przeciwbólowe, przeciwrobacze, przeciwzapalne, grzybobójcze, rozkurczające na mięśnie gładkie, wzmaga wydzielanie mleka, poprawia trawienie, reguluje miesiączkę, obniża poziom cukru i wzmacnia odporność.
Wewnętrznie napar z rozdrobnionych nasion jest używany przy nieżytach krtani, oskrzeli i nosa, w chorobach wątroby, przy kamicy żółciowej, skąpomoczu. Zewnętrznie napary używane są przy trądziku, atopowym zapaleniu skóry i grzybicach skóry.