Len zwyczajny

Len zwyczajny to gatunek rośliny należący do rodziny lnowatych. Pochodzi z Bliskiego Wschodu, z rejonu Żyznego Półksiężyca. Obecnie w stanie dzikim nie występuje, znany jest tylko z uprawy. W Polsce jest rośliną uprawną, czasami przejściowo dziczejącą.
Len zwyczajny jest jedną z najdawniej uprawianych roślin włóknistych.

Jest to roślina, której wszystkie części wykorzystuje się w przemyśle, a jedynym odpadem są pyły produkcyjne powstające w procesie jej przerobu.
Roślina oleista. Dostarcza cennego oleju jadalnego i przemysłowego. W przemyśle olej ten wykorzystywany jest do produkcji pokostu, farb, lakierów, kitu, żywic artystycznych, linoleum, cerat i in.
Wytłoki (makuchy) powstałe przy produkcji oleju z nasion, podobnie jak torebki nasienne (plewy), przerabiane są na pasze.
Paździerze – powstałe w procesie pozyskiwania włókna, z połamanej, zdrewniałej części łodyg. Dawniej wykonywano z nich sznury, oraz płótno na worki, lub wykorzystywano jako materiał uszczelniający. Są też surowcem do produkcji płyt paździerzowych o podobnych właściwościach jak płyty wiórowe.
Odpady roszarnicze – krótkie włókna z przyklejonymi paździerzami, których nie udało się oddzielić przy pozyskiwaniu włókna, są surowcem do produkcji wysokiej jakości papieru. Dawniej stosowane również jako materiał termoizolacyjny.
Kosmetyka. W kosmetyce olej lniany używany jest jako środek przeciwłupieżowy i zapobiegający wypadaniu włosów. Jest składnikiem mydeł. kremów i maseczek. Dzięki temu, że zmiękcza skórę, oczyszcza i ma działanie przeciwzapalne, jest używany do pielęgnacji skóry suchej, zniszczonej i łuszczącej się.

Najpierw uprawiano go jako roślinę spożywczą, później dopiero jako roślinę włókienniczą. Jadalne są nasiona zawierające dużo tłuszczu, białka, witamin i innych cennych składników. Starożytni Grecy spożywali je zmieszane z miodem. Obecnie dodawane są do niektórych rodzajów pieczywa, paluszków, ciastek, musli. Olej lniany używany jest do przygotowywania potraw. Ze względu na nietrwałość kwasu tłuszczowego z rodziny omega-3, który pod wpływem światła, powietrza oraz wysokiej temperatury ulega szybkiemu procesowi utleniania olej musi być przechowywany w warunkach chłodniczych bez dostępu światła i powietrza, a termin przydatności do spożycia jest stosunkowo krótki.

Nasienie lnu Semen Lini, popularnie nazywane siemieniem lnianym, oraz otrzymywany z nich olej lniany Oleum Lini. Nasiona zawierają 6% śluzu roślinnego, 30-40% oleju roślinnego, 20% białek, glikozydy cyjanogenne, enzymy, fitosterole, fenylokwasy. Spośród witamin najwięcej zawiera niacyny (1,4 mg na 100 g). Nasienie lnu jest bogatym źródłem fosforu i innych mikro i makroelementów. Skład aminokwasów przedstawia się następująco:

Izoleucyna – 1180 mg
Leucyna – 1617 mg
Lizyna – 932 mg
Metionina – 489 mg
Cystyna – 472 mg
Fenyloalanina – 1262 mg
Tyrozyna – 711 mg
Treonina – 1026 mg
Tryptofan – 395 mg
Walina – 1438 mg
Arginina – 2326 mg
Histydyna – 510 mg
Alanina – 1255 mg
Kwas asparaginowy – 2302 mg
Kwas glutaminowy – 4913 mg
Glicyna – 1416 mg
Prolina – 996 mg
Seryna – 1260 mg