Biedrzeniec anyż

Biedrzeniec anyż – anyż, anyżek to gatunek jednorocznej rośliny z rodziny selerowatych. Pochodzi, najprawdopodobniej, ze wschodnich obszarów basenu Morza Śródziemnego. Współcześnie biedrzeniec anyż występuje wyłącznie w uprawie; nie jest znany ze stanowisk naturalnych. W Polsce jest uprawiany i czasami, przejściowo, dziczejący.

Łodyga do 50 cm wysokości. Dęta (pusta w środku, w międzywęźlach), okrągła, płytko bruzdkowana. Rozgałęziona na 2/3 wysokości.
Liście zmienne w zależności od umiejscowienia. Najniższe długoogonkowe, okrągławe, ząbkowane; środkowe również długoogonkowe, ząbkowane; górne liście siedzące, 2-3-krotnie pierzastosieczne lub niepodzielone.
Kwiaty białe, płatki owłosione, odpadające, zebrane w płaskie baldachy, złożone z 5-10 szypułek; baldaszki 4-9-kwiatowe. Kwitnie w czerwcu i lipcu. Obcopylne, miododajne.
Owoc rozłupnia jest jajowata lub gruszkowata o bokach lekko spłaszczonych, żółtawozielona lub zielonawoszara, 3–5 mm długa i do 3 mm szeroka. Zwieńczona jest stylopodium z dwoma krótkimi, odgiętymi ostrymi końcami. Rozłupki są na szczycie przyrośnięte do ośki i połączone z płaską płaszczyzną spojenia i wypukłą powierzchnią grzbietową. Każda rozłupka ma 5 pierwotnych, przebiegających podłużnie żeberek, w tym 3 grzbietowe i 2 boczne żeberka słabo wystające i jaśniejszej barwy. Korzeń cienki, palowy.

W Polsce uprawiany jest od średniowiecza, kiedy to został sprowadzony przez benedyktynów.

Surowiec zielarski Owoc anyżu – cała, wysuszona rozłupnia, często z małym fragmentem cienkiej, sztywnej, lekko zgiętej szypułki.

Działanie i zastosowanie Owoce działają wykrztuśnie (składnik syropów), rozkurczowo, moczo- i wiatropędnie, także pobudzają laktację. Działają także w niewielkim stopniu przeciwbakteryjnie.

Olejek anyżowy jest środkiem smakowym i aromatycznym, wykorzystywanym w przemyśle spożywczym, perfumeryjnym i farmaceutycznym oraz spirytusowym. Działa: zewnętrznie odkażająco na skórę, toksycznie na pasożyty, odstraszająco na owady; wewnętrznie wykrztuśnie i rozkurczająco – do inhalacji, w pediatrii jako środek wiatropędny.