Mleczko pszczele

Mleczko pszczele to kremowa substancja o barwie białej lub żółtawej stanowiąca wydzielinę ślinianek młodych pszczół robotnic. Jest pożywieniem dla wszystkich młodych larw pszczół, oraz jedynym pożywieniem dla królowej zarówno w stadium larwalnym, jak i dorosłym.

Różnice w sposobie odżywiania larw uważane są za główny czynnik odpowiedzialny za różnice w rozwoju robotnic i królowej. Larwy królowej są obficie karmione mleczkiem pszczelim tworzonym przez młode robotnice, natomiast larwy robotnic tylko przez pierwsze trzy dni stadium larwalnego; potem dostają mieszaninę pyłku, nektaru, miodu.

Pożywienie królowej w porównaniu z pożywieniem robotnic zawiera mniej wody i cztery razy więcej cukrów, więcej białek i odmienne stężenia niektórych soli mineralnych. Odmienna dieta królowej prowadzi do zmian w ekspresji genów najprawdopodobniej przez mechanizmy epigenetyczne, umożliwiając np. pełny rozwój jajników. Królowa dzięki takiemu pożywieniu może żyć nawet do pięciu lat i składać dziennie tyle jaj, ile waży.

Mleczko pszczele jest emulsją białek, cukrów i lipidów w wodzie

Dokładne zawartości substancji zależą od pory roku i uwarunkowań regionalnych. Mleczko ma kwaskowaty smak i lekki zapach przypominający zapach fenolu.

Mleczko pszczele wykazuje działanie przeciwbakteryjne, wskutek zawartości peptydu oznaczonego jako defensin-1. Właściwości bakteriostatyczne oraz właściwości fizyczne sprawiają, że mleczko pszczele jest wykorzystywane jako składnik kosmetyków do pielęgnacji skóry. Właściwości te nie zostały odnotowana przy podaniu drogą pokarmową. Aktywność przeciwbakteryjna zanika w warunkach pH powyżej 6 (samo mleczko ma pH w granicach 3,6–4,2).

Obecnie wiadomo, że mleczko pszczele nie ma właściwości leczniczych (poza właściwościami antybakteryjnymi) ale może być silnym alergenem i z powodu silnej reakcji alergicznej odnotowano nawet przypadki śmiertelne.