Olejek cedrowy to olejek eteryczny, pozyskiwany z drewna jałowca wirgińskiego (cedr wirgiński), cedru atlaskiego, cedru libańskiego, cedru himalajskiego, a także z liści żywotnika zachodniego metodą destylacji z parą wodną. Olejek cedrowy jest stosowany jako środek zapachowy oraz jako ciecz immersyjna w mikroskopii.
Jałowiec wirginijski (cedr wirgiński) jest drzewem lub krzewem, rosnącym głównie w USA. Drewno jest pozyskiwane do produkcji np. mebli, skrzyń, ołówków. Surowcem do produkcji olejku są odpadki z tej produkcji. W czasie destylacji z parą wodną osiągana jest wydajność 2–2,5%. W czasie destylacji drewna cedru atlaskiego wynosi ona 3–5%. Dostępny w handlu „olejek cedrowy” jest często produktem destylacji mieszaniny różnych surowców, np. liści żywotnika zachodniego (tuja) i innych drzew szpilkowych. Olejek z drewna jałowca wirginijskiego (cedru wirgińskiego) jest niemal bezbarwną cieczą o trwałym, balsamicznym zapachu.
Olejek cedrowy jest stosowany jako ciecz immersyjna, zwiększająca zdolność rozdzielczą mikroskopu dzięki bardzo dużej wartości współczynnika załamania światła. Wypełnienie przestrzeni między preparatem a obiektywem taką przezroczystą cieczą zapobiega niekorzystnemu załamywaniu się światła na granicy między szkłem i powietrzem. Olejek jest też stosowany do perfumowania mydeł toaletowych i jako utrwalacz kompozycji zapachowych (np. kwiatowych, tj. jaśmin, mimoza).
Olejek cedrowy znajduje zastosowanie w medycynie w schorzeniach górnych dróg oddechowych. Ułatwia oddychanie, rozrzedza wydzielinę oskrzelową, umożliwiając jej odkrztuszanie. Maść stosowana jest również do nacierań w bólach stawowych, nerwobólach i bólach reumatycznych.
Właściwości przeciwbakteryjne
Spośród Gram-ujemnych pałeczek beztlenowych największą wrażliwość wykazują szczepy z gatunku Tannerella Forsytha. Do baterii wrażliwych na działanie olejku cedrowego zalicza się również szczepy z rodzaju Prevotella, zwałszcza Prevotella bivia oraz Porphyromonas gingivalis. Gram-dodatnie ziarniaki charakteryzują się wysoką wrażliwością na olejek cedrowy, szczególnie Peptostreptococcus anaerobius i Ruminococcus productus. Wśród gram-dodatnich pałeczek beztlenowych, największą wrażliwość wykazały szczepy z gatunku Propionibacterium acnes.
Olejek z cedru atlantyckiego hamuje wzrost gronkowców z gatunku Staphylococcus aureus, a szczepów Escherichia coli, Corynebacterium sp. i Candida albicans. Udowodniono działanie olejku cedrowego wobec form wegetatywnych i przetrwalnikowych laseczek z gatunku Bacillus cereus i Clostridium botulinum.