Olejek brzozowy to olejek eteryczny pozyskiwany z kory brzozy cukrowej lub z pączków liściowych brzozy brodawkowatej lub brzozy omszonej. Brzoza brodawkowata jest też nazywana brzozą zwisłą, brzeziną lub brzozą białą. W Polsce jest pospolita. Występuje i jest uprawiana w wielu krajach świata.
Olejki pozyskuje się metodami destylacji z parą wodną. Olejek z kory brzozowej jest podobny do olejku wintergrinowego, lecz tańszy. Ma smak i zapach salicylanu metylu. Był popularną substancją zapachową, stosowaną np. do aromatyzowania past do zębów. Obecnie częściej jest stosowany syntetyczny salicylan metylu. Olejek z pączków jest gęstą cieczą o łagodnym, balsamicznym zapachu. Głównym składnikiem jest betulol (wolny lub pod postacią estrów). Jest stosowany w niektórych kompozycjach perfumeryjnych.
Brzoza cukrowa (inaczej: wiśniowa, słodka, czarna) jest drzewem powszechnie występującym w południowej Kanadzie i północnej części Stanów Zjednoczonych. Osiąga wysokość 15–20 m. Olejek jest pozyskiwany z kory (czasami również z gałęzi), gdzie jest związany pod postacią glikozydów. Surowiec rozdrabnia się, a następnie poddaje się maceracji.
Olejek brzozowy z pączków uzyskuje się metodą destylacji bezpośrednio po zerwaniu pączków liściowych. Faza olejkowa kondensatu jest lżejsza od fazy wodnej. Oba olejki mają różny skład, właściwości fizyczne i zapach.
Biologiczna aktywność olejku brzozowego z kory wiąże się z dużą zawartością salicylanu metylowego. Jest to główny składnik wielu olejków eterycznych (np. olejki z golterii rozesłanej, korzenia pierwiosnka lub z fiołka trójbarwnego). Różne estry kwasu salicylowego (salicylany) są stosowane np. w postaci maści i roztworów. Ich wcieranie w skórę powoduje przekrwienie chorych tkanek i zniesienie bólu. Estry wchłonięte przez skórę przenikają do krwi. Są wydalane z moczem w postaci rozłożonej. Salicylan metylowy i inne estry kwasu salicylowego działają bakteriobójczo, a produkty ich rozkładu – bakteriostatycznie, co jest wykorzystywane w leczeniu zakażeń jelit i dróg moczowych.
Olejek brzozowy zawiera sekwiterpeny i jego octan. Ma działanie antyseptyczne, przeciwzapalne, bakteriobójcze, przeciwobrzękowe, przyspieszające gojenie, wybielające, żółciopędne, moczopędne, obniżające gorączkę, antyseptyczne. Stosowany w zapaleniu łojotokowym skóry, owrzodzeniach, trądziku, czyrakach, łuszczycy, egzemie, do usuwania plam pigmentowych i do wybielania piegów, przy łupieżu, uszkodzeniach skóry. Pobudza apetyt. Stosowany jest przy podwyższonej temperaturze ciała, przyspiesza gojenie się zranień, ułatwia gojenie się ropiejących ran. Stosowany jest w płynach do pielęgnacji włosów, nadaje włosom puszystość oraz wpływa na ich porost.