Wosk pszczeli

Wosk pszczeli to wydzielina gruczołów woskowych pszczół służąca im do budowania plastrów w ulu.

Gruczoły woskowe pszczół znajdują się na spodniej części odwłoka pszczoły robotnicy. Produkcja wosku zależy od jej wieku. Największa jest w trzecim tygodniu życia pszczoły.

W temperaturze pokojowej jest ciałem stałym. Wydzielony na powierzchni odwłoka pszczoły ma barwę białawą i jest nieco przezroczysty. Ciemniejsze zabarwienie wosku plastra spowodowane jest domieszką kitu pszczelego oraz zanieczyszczeniami. W miarę upływu czasu wosk w plastrze zmienia barwę na ciemnożółtą a nawet ciemnobrązową.

Jest to mieszanina kwasów organicznych, hydroksykwasów, alkoholi jednohydroksylowych i dwuhydroksylowych, estrów i węglowodorów (alkan hentriakontan stanowi ok. 8-9% wosku pszczelego). W zależności od uwarunkowań genetycznych rodziny pszczelej oraz czynników środowiskowych skład może się nieco zmieniać. W wosku występują między innymi kwas palmitynowy, cerotowy, melisowy, cerylowy, mirycylowy oraz estry kwasu octowego i walerianowego.

W niektórych krajach szczególnie ceniony jest wosk z zasklepin komórek plastrów, któremu przypisuje się właściwości antyseptyczne.

Wosk pszczeli stosowany jest:

do produkcji węzy pszczelej,
do produkcji świec, które zapalone pachną miodem; świece woskowe są ważnym elementem liturgii kościołów wielu wyznań,
do produkcji środków czystości typu pasty, nabłyszczacze, jako środek polerski w produkcji cukierniczej i farmaceutycznej,
wybielony na słońcu lub za pomocą substancji chemicznych wosk pszczeli nosi nazwę wosku białego i jest stosowany np. do produkcji kosmetyków.
do produkcji różnych leków