Aminokwasy, kwasy aminowe to grupa organicznych związków chemicznych zawierających zasadową grupę aminową, oraz grupę karboksylową −COOH lub, w ogólniejszym ujęciu, dowolną grupę kwasową.
Ponieważ aminokwasy zawierają zarówno grupę kwasową, jak i zasadową, zachodzi w nich wewnątrzcząsteczkowa reakcja kwas–zasada i związki te istnieją głównie w formie jonów obojnaczych.
W skład białek wszystkich organizmów żywych wchodzi głównie 20 aminokwasów, będących α aminokwasami zawierającymi asymetryczny atom węgla o konfiguracji L (poza achiralną glicyną), a także niewielkie ilości wielu innych, w większości będących pochodnymi aminokwasów podstawowych. Łańcuch boczny (R) może zawierać pierścień aromatyczny, łańcuch alifatyczny, siarkę (grupę tiolową lub tioeterową), grupę wodorotlenową, dodatkową grupę aminową lub karboksylową. Są podstawowymi jednostkami budulcowymi peptydów i białek. Zazwyczaj są rozpuszczalne w wodzie i w warunkach fizjologicznego pH występują w formie jonowej.
Aminokwasy karboksylowe można podzielić na:
naturalne
białkowe
pierwszorzędowe (standardowe, kodowane) – 20 (21 włączając selenocysteinę) aminokwasów, które stanowią substraty w rybosomalnej syntezie białka
endogenne
egzogenne
drugorzędowe – powstające w wyniku postranslacyjnej modyfikacji (np. 4-hydroksyprolina)
trzeciorzędowe – powstające w procesie postranslacyjnej modyfikacji w wyniku reakcji prowadzących do utworzenia niepeptydowych wiązań kowalencyjnych pomiędzy resztami
aminokwasów wchodzących w skład białka np. cystyna
niebiałkowe (np. kwas γ-aminomasłowy (GABA))
syntetyczne (np. β-metylofenyloalanina).