Makrobiotyka lub dieta makrobiotyczna to rodzaj diety, mającej według jej zwolenników zapobiegać chorobom, zapewniać dobre samopoczucie, oraz sprawiać, że stosująca ją osoba nie będzie podatna na niespodziewane pogorszenie zdrowia, a nawet nie będzie ulegała wypadkom. Wstępne założenia makrobiotyki prawdopodobnie powstały na przełomie XVII i XVIII w Japonii, w pierwszej połowie jej samoizolacji. Rozwinięcie o dietę japońskiego buddyzmu zen było reakcją na wcześniejszą chrystianizację i próbę kolonizacji Japonii oraz pogorszenie kondycji miejscowej ludności. Mimo że założenia pochodzą z Japonii, jej podstawa wywodzi się z chan (buddyzmu) i opiera się na konieczności zrównoważenia
domniemanych energii jin i jang (yin i yang), zwłaszcza w spożywanych produktach lub w stosowanych technikach gotowania i naczyniach kuchennych. Zrównoważenie dotyczy również domniemanej energii jin i jang środowiska, z którego pozyskiwany jest pokarm, faktycznie realizowane przez ograniczenie produktów mięsnych w diecie.
Dieta makrobiotyczna nie ma jasno i precyzyjne określonego składu produktowego oraz istnieje wiele odmian funkcjonujących w poszczególnych krajach, które znacznie się od siebie różnią. Dieta może być dopasowywana do położenia geograficznego i etapu życia, w którym znajduje się osoba stosująca dietę. Najczęściej stosowaną jest prawdopodobnie odmiana zwana „japońską”, choć nie zakłada ona stosowania regionalnych produktów spożywczych. Dieta w tej odmianie zakłada znaczą przewagę domniemanej energii jin w produktach oraz równoważenie jej domniemaną energią jang wprowadzaną do pożywienia za pomocą metod przygotowania, używanych naczyń lub specyficznych rytuałów, które towarzyszą spożywaniu posiłków.
Za twórcę diety makrobiotycznej bywa uznawany George Ohsawa, który około roku 1920 sformalizował i opisał dietę makrobiotyczną, bazującą na zmodyfikowanym przez siebie tradycyjnym japońskim modelu żywienia z okresu Edo.