Olejek arcydzięglowy

Olejek arcydzięglowy to olejek eteryczny pozyskiwany z korzenia lub owoców rośliny arcydzięgiel litwor, należącej do rodziny selerowatych, znanej dawniej jako angelika, anżelika, archangelika, (arcy)dzięgiel lekarski, dzięgiel wielki, anielskie ziele, anielski korzeń, archangielski korzeń.

Surowce są poddawane destylacji z parą wodną. Olejki otrzymywane z korzeni i owoców mają różne właściwości. Oba są wieloskładnikowymi mieszaninami związków chemicznych. W skład olejku z korzenia wchodzi egzaltolid – lakton o zapachu piżma z nutą ambry (stosowany w perfumiarstwie jako zamiennik substancji zapachowych pochodzenia zwierzęcego). Olejek z owoców zawiera więcej terpenów, a mniej związków tlenowych.

Olejek arcydzięglowy jest stosowany do aromatyzowania likierów i wódek (np. benedyktynka, gin, Chartreuse) lub leków, do wyrobu perfum oraz w ziołolecznictwie.

Zbiór korzeni prowadzi się w październiku następnego roku po wysiewie. Po ścięciu nadziemnej części rośliny korzenie wykopuje się ostrożnie, oczyszcza się z ziemi, odcina wszelkie części zielone i starannie myje i przecina wzdłuż. W przypadku suszenia stosuje się temperaturę nie wyższą niż 35 °C.

Destylacji z parą wodną poddaje się:
rozdrobniony świeży korzeń
rozdrobniony suszony korzeń
owoce, po ich roztarciu na walcach

Arcydzięgiel pobudza czynności wydzielnicze, działa rozkurczowo, wiatropędnie, antyseptycznie, uspokajająco. Zwiększa wydzielanie soków trawiennych, śliny, a także moczu i potu. Olejek eteryczny działa rozgrzewająco i nieznacznie przeciwbólowo. Korzeń arcydzięgla stosuje się w stanach skurczowych przewodu pokarmowego, dolegliwościach trawiennych, braku apetytu i wzdęciach oraz jako łagodny środek uspakajający. Olejek jest wykorzystywany do nacierania przy nerwobólach i bólach reumatycznych