Rośliny oleiste to grupa gatunków roślin przemysłowych, uprawianych ze względu na wysoką zawartość tłuszczu. Tłuszcze (w 90% są to kwasy tłuszczowe) stanowią u roślin użytkowanych jako oleiste ponad 15% suchej masy nasion i owoców. Surowiec pozyskany z roślin przed dalszą obróbką określany jest mianem tłuszczu naturalnego surowego. Tłuszcze roślinne po obróbce mogą mieć konsystencję stałą lub płynną i zwane są olejami roślinnymi. Wykorzystywane są w gospodarstwach domowych oraz w przemyśle cukierniczym, piekarniczym, konserwowym i rybnym, a także do produkcji farb i lakierów, kosmetyków, leków, środków ochrony roślin, produkcji gum i smarowania silników.
Przykłady roślin oleistych
W skali świata kluczową rolę odgrywa kilkanaście gatunków roślin oleistych, jednak lokalnie wykorzystywanych jest jako źródło tłuszczów roślinnych w sumie ponad 200 gatunków roślin reprezentujących różne rodziny.
W europejskiej strukturze produkcji nasion roślin oleistych główną pozycję zajmują słonecznik (40%) i rzepak (29%), a w krajach unijnych zdecydowanie dominuje (47%) rzepak.
Rośliny oleiste:
Argania żelazna
Bawełna
Jatrofa przeczyszczająca
Kapusta rzepak
Kakaowiec właściwy
Konopie siewne
Konopie indyjskie
Kokos właściwy
Krokosz barwierski
Kukurydza zwyczajna
Len zwyczajny
lnicznik siewny
Madhuca longifolia
Mak lekarski
Masłosz Parka
Migdałowiec pospolity
Modrak abisyński (katran abisyński)
Moringa olejodajna
Olejarka abisyńska
Olejowiec gwinejski (palma olejowa)
Oliwka europejska
Olejowiec gwinejski
Orzacha podziemna
Pachnotka bazyliowata
Rącznik pospolity na olej rycynowy
Rzepak
Sezam indyjski
Słonecznik zwyczajny
Soja warzywna
Soja transgeniczna
Oleje:
Olej andiroba
Olej arganowy
Olej arachidowy
Olej bawełniany
Olej calophyllum
Olej chaulmugrowy
Olej głubczycki rzepakowy
Olej z czarnuszki
Olej z pestek dyni
Olej z dzikiej róży
Olej gorczycowy
Olej jojoba
Olej kokosowy
Olej konopny
Olej krotonowy
Olej kukurydziany
Olej lniany
Olej z orzeszków makadamii
Olej migdałowy
Olej z miodli indyjskiej
Olej morelowy
Olej z ogórecznika lekarskiego
Olej oliwkowy
Olej z orzechów laskowych
Olej z orzechów włoskich
Olej palmowy
Olej rokitnikowy
Olej rycynowy
Olej rzepakowy
Olej sezamowy
Olej słonecznikowy
Olej sojowy
Olej wiesiołkowy
Olej z pestek winogron
Masło shea
Tran